ارتودنسی دندان

ارتودنسی دندان یکی از روش‌های مؤثر در اصلاح ناهنجاری‌های دندانی و فکی است که نقش مهمی در بهبود زیبایی و عملکرد دهان ایفا می‌کند. دندان‌های نامرتب یا مشکلات فکی می‌توانند علاوه بر ایجاد نارضایتی ظاهری، باعث مشکلاتی مانند دشواری در جویدن، پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های لثه شوند. درمان‌های ارتودنسی با استفاده از ابزارهای مختلف، دندان‌ها را به موقعیت مناسب هدایت کرده و هماهنگی لازم را در ساختار دهان ایجاد می‌کنند. این فرآیند نه تنها لبخندی زیباتر به ارمغان می‌آورد، بلکه سلامت کلی دهان و دندان را نیز بهبود می‌بخشد.در این مقاله از مجله دندانپزشکی ارتودکتر به بررسی اصول و روش‌های ارتودنسی دندان می‌پردازیم و اهمیت این درمان را در رفع مشکلات دندانی و فکی توضیح می‌دهیم. همچنین مراحل مختلف درمان ارتودنسی، ابزارهای مورد استفاده، مزایا و چالش‌های آن را مورد بحث قرار می‌دهیم تا دید جامعی از این روش درمانی ارائه شود.

انواع ارتودنسی دندان

همانطور که گفته شد از این روش درمانی برای اصلاح مشکلات متعددی مانند عدم تراز دندان ها استفاده می شود، که در میان افراد مختلف بسیار پرطرفدار شده است. این متد درمانی می تواند لبخندی زیبا به چهره هر انسانی ببخشید و با رفع نواقص، به اصلاح طرح لبخند کمک می کند.

به طور کلی این درمان بر اساس نوع ابزار و تجهیزات بکار رفته به دو دسته زیر تقسیم می شود:

• ارتودنسی ثابت: در این روش برای یک مدت طولانی از تجهیزات خاصی برای تراز کردن دندان ها استفاده می شود. در تمام طول مدت درمان، این ابزار باید در دهان قرار داشته باشد و به هیچ عنوان خارج نشود (مگر تحت نظر و به دست دندانپزشک)
• ارتودنسی متحرک: در این شیوه درمانی، از ابزاری استفاده می شود که لزومی ندارد برای یک مدت طولانی و تا پایان درمان در دهان قرار داشته باشد. (این ابزار معمولا در طول شبانه روز نزدیک 22 ساعت باید در دهان قرار بگیرد.)

در جدول زیر، مقایسه‌ای کلی بین هزینه ارتودنسی متحرک و ثابت ارائه شده است.

اهمیت درمان ارتودنسی

اصلاح مشکلات ارتودنسی فقط مربوط به زیبایی و ایجاد اعتماد به نفس نیست. دلایل بسیار مهم بهداشت دندان نیز وجود دارد. تمیز کردن دندان هایی که کج یا روی هم قرار دارند، به سختی انجام می شود و این امر شما را در معرض پوسیدگی دندان و بیماری های لثه قرار می دهد.

ارتودنسی دندان ها چه مشکلاتی را برطرف می کند؟

مشکلات و اختلالات زیر تنها چند مورد رایجی هستند که توسط این روش دندانپزشکی درمان می شوند:

• اختلال پیش‌دندانی، دندان‌گرازی یا اوربایت، که در آن دندان های فک بالا بیشتر از حد معمول از فک پایینی جلوتر هستند.
• پس‌دندانی یا آندربایت، در این وضعیت دندان های فک پایین بسیار جلوتر از دندان های فک بالا هستند یا به عبارتی فک پایین جلوتر از فک بالا است.
• عدم روی هم رفتگی دندان های دو فک، به این معنا که دندانهای فک بالا به درستی روی دندانهای فک پایین به طور طبیعی قرار نگرفته اند.
• بازماندن بایت یا اپن بایت، به این شکل است که هنگام بسته بودن دهان یا روی هم قرار گرفتن فک های بالا و پایین در بخش جلو، یک فاصله قابل توجه بین دندان های بالا و پایین وجود دارد.
• جابه‌‎جایی خط میانی، به حالتی گفته می شود که خط وسط دندان‌های فک بالا از جلو، با خط وسط دندان های فک پایین از جلو هم‌تراز نباشد.
• زیاد بودن فاصله بین دندان ها
• شلوغی دندان ها یا کراودینگ، به معنی بالا بودن تعداد دندان ها و کج شدن اغلب آن ها

سایر مواردی که با ارتودنسی دندان درمان می شوند:

• نامرتبی دندان ها
• دندان‌های نهفته
• کراس بایت دندان ها
• قوس فکی تنگ
• فاصله زیاد ما بین دندان‌های قوس‌ بالا و پائین
• مشکلات و اختلالات مربوط به رشد صورت یا استخوان
• وجود اختلافات عرضی در دو فک
• اختلال مفصل تمپورومندیبولار
• تراز کردن دندان پیش از قرار دادن ایمپلنت یا روکش دندان

هر یک از روش های ارتودنسی برای چه مشکلاتی است؟

ارتودنسی به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می شود که از هر دو این روش ها می توان برای رفع مشکلات و ناهنجاری های دندانی استفاده کرد. اگر این مشکلات کوچک و جزئی باشند با کمک ارتودنسی متحرک قابل حل هستند و در صورت شدید بودن باید با استفاده از ارتودنسی ثابت برطرف شوند.

ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک به دستگاه هایی گفته می شود که برای رفع ناهنجاری های دندانی درون دهان قرار می گیرند. اما به دندان ها نمی چسبند و ثابت نیستند.

• به اندازه بریس ها مقاوم و تاثیر گذار نیستند، اما به آرامی یک یا تعدادی دندان را حرکت داده و تراز می کنند.
• عوارض خاصی ندارند.
• به تنهایی و یا همراه با بریس قابل استفاده است.
• اگر به درستی از آن ها مراقبت نشود احتمال عفونت لثه وجود دارد.

یکی از مهم ترین دستگاه های ارتودنسی متحرک نگهدارنده ها هستند که در ادامه توضیح داده شده اند.

نگهدارنده‌ یا ریتینر

از نگهدارنده‌ یا ریتینر برای چند ساعت از شبانه روز جهت حفظ اثرات بریس و درمان ارتودنسی استفاده می شود.

ارتودنسی ثابت

از دستگاه های ارتودنسی ثابت برای رفع ناهنجاری ها استفاده می شود. همانطور که از نامش پیداست این دستگاه ها ثابت هستند و بیمار نمی تواند از دهانش خارج کند.

اغلب دستگاه های ثابت دارای چند بخش مختلف هستند:

• براکت
• سیم
• قلاب یا هوک
• اسپرینگ
• جداکننده
• کش
• بند

مزایای ارتودنسی دندان

صرف نظر از دندان های کاملا مرتب شده و طرح لبخند زیبا، مزایای دیگر ارتودنسی عبارتند از:

• مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بی دردسر و سریع دندان ها
• کاهش پوسیدگی دندان
• کاهش التهاب، عفونت و سایر مشکلات لثه
• بهبود اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان
• افزایش طول عمر دندان
• و …

معایب ارتودنسی دندان

• زمانبر بودن روش های ارتودنسی
• درد و یا احساس ناراحتی خفیف بعد از نصب بریس
• محدودیت های غذایی
• طولانی بودن پروسه درمان
• ظاهر ناخوشایند بریس ها
• آسیب به بافت های نرم در صورت شکسته شدن سیم و براکت

بهترین سن برای درمان ارتودنسی دندان؟

درمان ارتودنسی کودکان از سن 12 سالگی درست زمانیکه تمام دندان های شیری ریخته و دندان های دائمی در آمده اند انجام می شود. اگرچه این سن، بهترین سن درمان ارتودنسی نیست، اما یکی از بهترین زمان های ممکن است.

درمان ارتودنسی، تنها مخصوص کودکان و نوجوانان نیست و در بزرگسالان نیز قابل انجام است. اما هر چه سن بیشتر باشد طول مدت درمان نیز بیشتر می شود.

بیشتر بخوانید 👈 بهترین متخصص ارتودنسی کیست ؟

✍سوالات متداول