راه‌های پیشگیری و درمان پوسیدگی دندان: از مراقبت خانگی تا درمان حرفه‌ای!

پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین مشکلات دهان و دندان است که می‌تواند از درد خفیف تا مشکلات جدی‌تر مانند عفونت و از دست دادن دندان پیش برود. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های موجود در دهان، از قند و مواد غذایی برای تولید اسید استفاده کرده و به تدریج مینای دندان را تخریب کنند. بسیاری از افراد به دنبال روش‌های خانگی برای درمان یا کاهش علائم پوسیدگی هستند، اما این روش‌ها تا چه حد مؤثرند؟

در کنار روش‌های خانگی، مراجعه به کلینیک‌های دندانپزشکی نقش حیاتی در درمان حرفه‌ای پوسیدگی دارد. این مراکز با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و تجربه متخصصان، امکان تشخیص دقیق و درمان کامل پوسیدگی را فراهم می‌کنند. در این مقاله از مجله دندانپزشکی ارتودکتر، علاوه بر بررسی علل و علائم پوسیدگی، به معرفی روش‌های پیشگیری و درمان آن از راهکارهای خانگی تا خدمات ارائه‌شده در کلینیک‌های دندانپزشکی خواهیم پرداخت.

پوسیدگی دندان چیست؟

پوسیدگی دندان آسیب به سطح یا مینای دندان است. زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها در دهان اسیدهایی می سازند که به مینای دندان حمله می‌کنند. پوسیدگی دندان می تواند منجر به ایجاد حفره و سوراخ هایی در دندان شما شود و اگر درمان نشود، می تواند باعث درد، عفونت و حتی از دست دادن دندان شود.

چه چیزی باعث پوسیدگی دندان می شود؟

دهان ما پر از باکتری است. برخی از باکتری ها مفید هستند. اما برخی از آنها می توانند مضر باشند، از جمله آنهایی که در پوسیدگی دندان نقش دارند. این باکتری ها با غذا ترکیب می شوند و لایه ای نرم و چسبناک به نام پلاک تشکیل می دهند. باکتری های موجود در پلاک از قند و نشاسته موجود در آنچه می خورید و می نوشید برای ساخت اسید استفاده می کنند. اسیدها شروع به از بین بردن مواد معدنی روی مینای دندان شما می کنند. با گذشت زمان، پلاک می تواند سخت شود و تبدیل به تارتار شود. پلاک و جرم دندان علاوه بر آسیب رساندن به دندان‌ها، می‌توانند لثه‌ها را تحریک کرده و باعث بیماری لثه شوند.

فلوراید را از خمیردندان، آب و سایر منابع دریافت می کنید. این فلوراید با جایگزینی مواد معدنی به ترمیم مینای دندان کمک می کند. دندان های شما در تمام طول روز این روند طبیعی از دست دادن مواد معدنی و بازیابی مواد معدنی را طی می کنند. اما اگر مراقب دندان های خود نباشید و یا مقدار زیادی مواد قندی یا نشاسته ای بخورید و بنوشید، مینای دندان شما به از دست دادن مواد معدنی ادامه می دهد و منجر به پوسیدگی دندان می شود.

ممکن است یک لکه سفید در جایی که مواد معدنی از بین رفته اند ظاهر شود. این نشانه اولیه پوسیدگی دندان است. ممکن است بتوانید در این مرحله پوسیدگی را متوقف یا معکوس کنید. مینای دندان شما همچنان می تواند خود را ترمیم کند، اگر بهتر از دندان های خود مراقبت کنید و مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین و نشاسته ای را محدود کنید.

اما اگر روند پوسیدگی دندان ادامه یابد، مواد معدنی بیشتری از بین می رود. با گذشت زمان، مینای دندان ضعیف شده و از بین می رود و یک حفره تشکیل می دهد. حفره سوراخی در دندان شماست. این آسیب دائمی است که دندانپزشک باید با پر کردن آن را ترمیم کند.

چه کسانی در معرض خطر پوسیدگی دندان هستند؟

برخی از افراد در معرض خطر بیشتری برای پوسیدگی هستند، از جمله این افراد:

• کسانی که به دلیل داروها، بیماری های خاص یا برخی درمان های سرطان، بزاق کافی ندارند
• کسانی که فلوراید کافی دریافت نمی کنند
• نوزادان و کودکان نوپا که شیشه استفاده می کنند، به خصوص اگر به آنها آبمیوه داده شود یا قبل از خواب شیشه بخورند.
• بسیاری از سالمندان لثه‌هایشان عقب‌رفته است و دندان‌هایشان ساییدگی بیشتری دارد. خطر پوسیدگی در آنها افزایش پیدا می کند.

علائم پوسیدگی و کرم دندان چیست؟

در پوسیدگی های اولیه دندان، معمولاً علائمی ندارید. وقتی پوسیدگی دندان بدتر می شود، می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• دندان درد
• حساسیت دندان به شیرینی، گرما یا سرما
• لکه های سفید یا قهوه ای روی سطح دندان
• حفره یا سوراخ
• عفونتی که می تواند منجر به تشکیل آبسه شود.

سایر مقالات 👈 درمان سه سوته دندان درد

پوسیدگی دندان چگونه تشخیص داده می شود؟

دندانپزشکان معمولاً با نگاه کردن به دندان های شما و بررسی آنها با ابزار، پوسیدگی و حفره های دندان را پیدا می کنند. دندانپزشک شما همچنین از شما می پرسد که آیا علائمی دارید یا خیر؟ گاهی ممکن است نیاز به عکس برداری از دندان داشته باشید.

راه های درمان پوسیدگی دندان چیست؟

درمان های مختلفی برای پوسیدگی و حفره دندان وجود دارد. اینکه کدام درمان را دریافت می کنید به شدت مشکل بستگی دارد:

• درمان های فلوراید: اگر پوسیدگی زودرس دندان دارید، فلوراید تراپی می تواند به ترمیم مینای دندان کمک کند.
• پر کردن: اگر یک حفره معمولی دارید، دندانپزشک شما بافت پوسیده دندان را برمی دارد و سپس با پر کردن آن با مواد پرکننده، دندان را ترمیم می کند.
• عصب کشی: اگر آسیب و یا عفونت به پالپ دندان سرایت کند، ممکن است به کانال ریشه نیاز داشته باشید. دندانپزشک شما پالپ پوسیده را برمی دارد و داخل دندان و ریشه را تمیز می کند. مرحله بعدی پر کردن دندان با مواد موقت است. سپس باید برای پر کردن دائمی یا روکش برگردید.
• کشیدن دندان: در شدیدترین موارد، زمانی که آسیب به پالپ قابل رفع نیست، دندانپزشک شما ممکن است دندان را بکشد. دندانپزشک شما به شما پیشنهاد می کند که یک پل یا ایمپلنت برای جایگزینی دندان از دست رفته استفاده کنید. در غیر این صورت، دندان های کنار شکاف ممکن است حرکت کنند و بایت شما را تغییر دهند.

آیا می توان از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• مطمئن شوید که فلوراید کافی دریافت می کنید
• مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید
• نوشیدن آب لوله کشی حاوی فلوراید بیشتر آب های بطری حاوی فلوراید نیستند.
• استفاده از دهانشویه فلوراید
• با مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کشیدن منظم، سلامت دهان و دندان را رعایت کنید.
• با محدود کردن غذاها و نوشیدنی های حاوی قند و نشاسته، انتخاب های غذایی هوشمندانه ای داشته باشید. وعده های غذایی مغذی و متعادل بخورید و میان وعده را محدود کنید.
• از محصولات تنباکو از جمله تنباکوی بدون دود استفاده نکنید. اگر در حال حاضر از دخانیات استفاده می کنید، آن را ترک کنید.
• برای معاینات منظم و تمیز کردن حرفه ای به دندانپزشک مراجعه کنید
• اطمینان حاصل کنید که کودکانتان روی دندان های خود سیلانت می زنند. سیلانت های دندانی پوشش های پلاستیکی نازکی هستند که از سطوح جویدنی دندان های عقبی محافظت می کنند.

در نتیجه

مراقبت از دندان ها در خانه به جلوگیری از تشکیل حفره های دندانی  و بیماری لثه در آینده کمک می کند. مسواک زدن آن هم دو بار در روز با استفاده از یک خمیر دندان خوب به همه افرادی که حفره دندان دارند توصیه می شود. خمیر دندان، آسیب دندانهای اولیه وارد شده به مینای دندان را برطرف و ترمیم می کند. همچنین مهم است که به طور منظم دندانپزشک خود را ببینید تا او بتواند نشانه های زودرس حفره ها یا کرم خوردگی دندان شما را تشخیص دهد و به شما کمک کند آسیب را بدون نیاز به پر کردن یا درمان گسترده تر و پیشرفته تر مانند کامپوزیت دندان و … معکوس کنید.